Đi làm và nghỉ việc

Mình thường nghe: Ở hệ thống giáo dục tư bản, tư duy cá nhân và quan niệm khác biệt thường được thúc đẩy phát triển vì nó giúp xã hội phát triển.

Khi còn đi học làm giáo viên, mình được đào tạo nghiệp vụ sư phạm thì không cảm nhận thấy điều đó ở Việt Nam. Đôi lúc, sự khác biệt thường được xem như là lập dị.

Tuy nhiên, một điều đáng mừng là thế hệ Gen Z sau này đã vượt qua được cái bóng của thế hệ 8x 9x để thể hiện bản thân, bộc lộ năng lực và mạnh mẽ trình diễn cá tính. Đó luôn là những điều mà những thế hệ trẻ trước đó luôn khao khát. Trong đó có mình!

Tức khí?

Bạn có từng tức giận, nóng máu sòn sòn đòi nghỉ việc sau khi nghe chửi không? Mình thì có, sau đó là một câu trả lời cụt ngủn mang lại cảm giác khinh khỉnh của sếp kiểu: uh

Lúc đó, bạn thế nào? Mình thì suy nghĩ ngổn ngang, nhưng chung quy lại là xoay quanh mấy câu tự ái ngây ngô:

• Ổng/bả chắc gì đã kiếm được ai tốt hơn mình?
• Thứ quản lý yếu kém, không biết giữ chân nhân tài!
• Không làm ở đây thì làm chỗ khác.
• Mở Facebook, Zalo rồi viết vài câu đạo lý vu vơ và đợi… người ta đọc!

Bạn có từng tức khí kiểu như vậy không?

Trước tuổi 30, mình có đôi lần. Trước tuổi 20, mình có n lần (Ngày đó, mình là quản lý một nhà hàng với 21 nhân sự). Có lẽ bởi mình có suy nghĩ rằng: mình là nhân tài. Bởi, kể từ khi có mình, doanh nghiệp họ cũng đạt được một số thành công nhất định trong hoạt động kinh doanh. Sau này, mình nhận ra sự thành công đó đến từ việc cộng hưởng nhiều yếu tố. Còn mình thì chỉ là một trong những thành tố góp phần vào cho sự phát triển đó. Sự thành công hoàn toàn không đến từ tài năng cá nhân như mình nghĩ.

Sau này, khi có dịp đi phỏng vấn nhiều bạn nhân sự mới, mình có gặp được một số người có năng lực nhưng cũng mắc vô lối mòn suy nghĩ này.

Lặng

Nhìn đi

Khi chuẩn bị nghỉ làm, bạn có từng nghe được lời bình phẩm về năng lực không?

Mình có, mình đã từng nghe được những nhận định và đánh giá rằng là một người có năng lực, nghe xong mình cũng tự hào lắm, và mình cũng mặc nhiên nghĩ rằng mình là như vậy. Đi làm thì hếch mặt, đi phỏng vấn thì hếch mỏ nói về những dấu ấn vang dội khi là người trực tiếp xây dựng và hoàn thiện cho doanh nghiệp trước đó. Còn người nghe thì… yên lặng và gạch tên.

Mình dần nhận ra: Có điều gì đó không ổn. Thành công tới đâu thì cũng chỉ là quá khứ. Trong câu chuyện của bản thân, nếu không là người hùng thì cũng là kẻ bị hại. Người nghe họ tự có góc nhìn của họ.

Nhìn lại

Cho đến hiện tại, ở tuổi ngoài 30, mình đã gạch được đôi dòng học phí thế này:

• Khi đi làm, bất kể lời nói nào cũng chỉ là để nghe. Bất kỳ mối quan hệ nào cũng chỉ là sự xã giao. Doanh nghiệp là nơi để kiếm tiền, gặp nhau là vì trách nhiệm, không phải bang hội hay gia đình để mà hết mình cống hiến.
• Trong doanh nghiệp, bất kỳ ai cũng có thể bị thay thế, chẳng có ai là quan trọng cả. Ngay cả sếp. Xếp sau sếp còn có owner – Sếp quyền lực là thế, biết đâu, người đưa tiền cho sếp kinh doanh lại là vợ hoặc mẹ hoặc là Daddy nào khác thì sao? Tập đoàn lớn thì lại càng là như thế.
• Cái tôi cá nhân là thứ không cần thiết. Trước kia, khi bị chỉ trích trong công việc, mình đã từng liền muốn nghỉ việc. Trong góc nhìn của mình bây giờ, hành động đó không khác gì một đứa trẻ con giãy nảy khi bị người lớn răn. Làm việc với một người con nít như thế cũng chẳng dễ chịu gì.
• Ở đâu có con người, ở đó có vấn đề. Đi làm, không thể nào tránh được khó khăn: môi trường, áp lực từ đồng nghiệp, ma cũ ma mới; nếu ở vị trí quản lý thì còn là câu chuyện trên đe dưới búa, xung quanh là sài lang luôn sẵn sàng “dậu đổ bìm leo” … Dù là doanh nghiệp tư bản đỏ hay tư nhân, FDI hay global thì cũng sẽ gặp lại. Nếu chịu không được thì về quê nuôi chó trồng rau, hết tiền thì xin người nhà. Và khi cứ chối bỏ chạy trốn, thì mình sẽ phải chạy mãi chạy mãi. Công ty nào cũng có những vấn đề của nó. Và những vấn đề đó đều xuất phát từ con người.
• Một tính cách tốt quan trọng hơn việc có năng lực tốt. Thái độ hơn trình độ - 10 người được hỏi câu này thì 9 người đồng tình. 9 người đó là sếp. 1 người không đồng tình là người không phục. Đi làm cũng vậy, nó không rõ ràng cho ai cũng hiểu nhưng ngầm trong hoạt động: người nghe lời thường là người trụ lại lâu nhất. Không phải là người giỏi nhất.
• Mới ra trường đi làm, nếu có thể, mình sẽ chọn những nơi trả nhiều lương nhất có thể. Học phí cuộc đời kiểu gì cũng phải trả, ấm ức mà có nhiều tiền dù sao vẫn tốt hơn. Không nên tốn thời gian để bị vùi dập trong những môi trường sếp giàu chân lý. Khi có gia đình hay đến ngưỡng tuổi 30, những va vấp cuộc sống rồi sẽ giúp nhận ra bản thân thích làm gì, hợp với cái gì. Đó cũng là lúc mình nên sống với chính mình.

Rồi sao?

Đi làm, gặp quá trời những chuyện bất công! Nếu không tỉnh táo, có khi bản thân lại trở thành nạn nhân. Nếu gặp được sếp có tâm, có thể chỉ dạy mình là một điều thực sự rất may mắn. Mình cũng từng may mắn, từng gặp một người sếp ít nói đạo lý, có “tâm”, nhưng mà lúc đó, mình ghét ổng lắm. Cái tôi cao, dễ tự ái khiến mình không nhận ra điều đó khi còn làm việc cùng nhau. Nghỉ rồi, mới biết phân biệt ai tốt ai không. haiz!

Người sếp cũ của mình từng nói:

”Khó khăn là để vượt qua, không phải để từ bỏ”.

Nếu gặp cái gì khó chịu quá thì cứ nỗ lực thử xem. Lỡ như vượt qua được một lần, thì dù có gặp lại ở biến thể nào thì nó cũng đều không làm khó được mình nữa.

Tuy nhiên, nếu còn con đường khác để đi trong sự nghiệp, vậy khi nghỉ việc, cũng nên nghỉ việc một cách chuyên nghiệp.

Khi ra đi, những gì để lại có thể là sự luyến tiếc… cũng có thể là một cái thở phào của ai đó!