Tản mạn AI

Tản mạn AI
Tản mạn AI

AI

Giống như nhiều người, mình thích công nghệ, mình xem tin tức hàng ngày về những phát kiến mới. Đôi lúc, mình thử nghiệm chúng trên chính hoạt động cuộc sống của bản thân để trải nghiệm những công nghệ mới. Có khi vui, cũng có khi bực mình.

AI cũng nằm trong đó, nhưng nó khá đặc biệt. Có thể xem AI như một công cụ có sức mạnh thay đổi hoàn toàn cuộc chơi (game changer), tựa như iPhone thay đổi cách chúng ta sử dụng điện thoại di động vậy.

Graphic

Mình làm trong lĩnh vực truyền thông, đôi khi dư task thiếu người thì cũng được ngồi sửa ảnh (bitmap), chỉnh thiết kế (vector). Thông thường thì mình dùng Photoshop hoặc Illustrator để thao tác. Khi Canva xuất hiện, nhân sự của mình dùng, nhưng mình thì chê. Không nói ra đâu, nhưng tâm lý thì đánh giá và phán xét người ta.

Thiết kế

Nhưng… 20 phút, mình ngồi sửa và hoàn thiện được 1 tấm ảnh, nhân sự của mình dùng Canva hoàn thành 3 tấm, mỗi tấm 4 option. Thời gian 2 tiếng, mình thiết kế xong được 1 bản vẽ thì nhân sự của mình đã gửi mình 8 option để mình chọn style trước khi lên phối cảnh chi tiết. Chất lượng tuy chưa thể so sánh, nhưng, nó đáp ứng được mục đích cơ bản.

Bây giờ, với AI, cũng 12 tấm ảnh, nhưng chỉ mất khoảng 12s; cũng 8 option thiết kế, nhưng chỉ mất 20s. Tuy còn sơ sài, nhưng có thể dùng để làm mẫu.

Audio

Nóc nhà gửi mình video phóng sự dài khoảng 17 phút với yêu cầu phải viết lại lời thoại của biên tập viên trong video đó. Nếu ngồi nghe và gõ phím thì mất khoảng 30 phút. Mình dùng AI và chỉ mất khoảng 5 phút.

Transcript AI Ứng dụng Aiko - Được viết bởi Sindresorhus

Bạn có thể thử sức với clip đó tại đây: https://vtv.vn/video/phong-su

Code

Những dòng bạn đang đọc này là mình viết. Còn website thì AI hỗ trợ. Mặc dù mình hoàn toàn không biết về code. Trước kia thì “kéo/thả” trên WordPress, giờ thì AI giúp mình lắp ghép những thứ mình thích.

Claude - AI support to code Mình đang dùng Claude 3.5 Sonnet để thêm tính năng trên website.

Sự chối bỏ

Trong nhiều năm đi làm, mình chứng kiến khá rõ sự chối bỏ của mọi người giành cho những thứ mới mẻ - thứ mà họ không hiểu.

Hàng thế kỷ nay, con người vẫn luôn sống trong nỗi sợ bị công nghệ và máy móc thay thế. - Nỗi sợ AI

Sự sợ hãi

Mình từng nghe về sự chế giễu của những người dùng O2 khi iPhone được giới thiệu. Mình cũng từng thấy sự phán xét của những tờ báo lớn về Bitcoin. Bây giờ là AI - aka: Công cụ của những kẻ lười biếng và bất tài.

Có người sợ thất nghiệp, có tổ chức suy tư về mạo danh và lừa đảo, có quốc gia lo ngại an ninh… nhưng AI vẫn phát triển và hoàn thiện từng giờ. Như động cơ đốt trong, bề ngoài thì quan ngại, bên trong lại không ngừng mong nó phát triển.

Chê cười

Thường thấy cái gì mới thì nó cũng có chút trục trặc. Không thể hoàn hảo ngay từ những lần đầu xuất hiện được. Người sử dụng AI thì tạm chấp nhận vấn đề, những người chê thì lại thường ít sử dụng.

Be carefull Claude Sonnet 3.5 khá mạnh khi code, nhưng logic xử lý vấn đề vẫn chưa ổn lắm

Mẹo

AI là công cụ mạnh, bạn có thể khai thác chúng như một nhân viên. Tất nhiên, để tối ưu, bạn phải sử dụng logic và kỹ năng về quản lý để sử dụng tối ưu công cụ/nhân viên đó.

Logic

Tối thiểu, chúng ta phải biết dùng thứ gì cho việc gì. Nói vậy chớ việc này không dễ, bởi kiến thức dạng này thường được tích luỹ bằng kinh nghiệm/trải nghiệm thực tế để hiểu được mức độ và khả năng của công cụ có thể mang lại kết quả mong đợi không.

Phát triển hơn một chút, chúng ta cũng nên cho nhân sự/công cụ của mình hiểu chúng phải làm cái gì, làm ở đâu, làm như thế nào và kết quả bạn mong muốn nó như thế nào. Tới khúc này thì dễ hơn rồi nè, nhóm kiến thức dạng này mấy thầy online ở Việt Nam mình bán nhiều khoá học liên quan lắm.

Template

Ah
Nếu để nói theo phong cách hàn lâm/học thức thì, nó là:
Xử lý theo quy trình nhằm giải quyết vấn đề một cách có hệ thống.

Vậy nên, câu lệnh này phù hợp nhất để xử lý các yêu cầu đòi hỏi chất lượng cao với quy mô từ trung bình, chúng đáp ứng được khoảng 80% khối lượng. Nhờ vậy, việc sử dụng AI hiệu quả hơn khá nhiều:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
For this task, you will be provided with the following variables:
<analyze></analyze>
<strategize></strategize>
<pre_problem_solve></pre_problem_solve>
<outlining></outlining>
<outcome></outcome>
<end_state></end_state>

Please follow these steps to address the problem at hand:
1. Analyze: Use the information in <analyze> to summarize the problem or context and identify one key insight or opportunity.
2. Strategize: Based on <strategize>, develop a clear plan or approach, proposing at least two specific actions to achieve the stated goals.
3. Pre-problem-solve: Refer to <pre_problem_solve> to anticipate potential challenges and suggest one practical solution for each challenge identified.
4. Outlining: Expand <outlining> into a detailed structure for the solution, including a timeline, priorities, or key components as appropriate.
5. Outcome: Refine <outcome> by defining at least two measurable results and explaining why they matter for the task’s success.
6. End-state: Describe how the <end_state> will be achieved, including one specific action to sustain or build on the results long-term.

Provide the response in a clear, organized format with headings for each step (Analyze, Strategize, Pre-problem-solve, Outlining, Outcome, End-state).

Vì sao là tiếng anh?

Bởi LLMs không thực sự dịch nội dung từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác để tạo ra câu trả lời. Thay vào đó, chúng làm việc trực tiếp với ngôn ngữ mà chúng nhận được. Hầu hết các LLM hiện đại được đào tạo trên các bộ dữ liệu đa ngôn ngữ khổng lồ, cho phép chúng hiểu và tạo ra văn bản bằng nhiều ngôn ngữ một cách tự nhiên.

Điều này có nghĩa là khi người dùng đặt câu hỏi bằng tiếng Pháp, LLM xử lý và tạo ra câu trả lời trực tiếp bằng tiếng Pháp, thay vì dịch từ một “nguồn kiến thức khác mới hơn từ ngôn ngữ khác” bên trong như tiếng Anh.

Số lượng các công bố, công trình nghiên cứu, phát kiến khoa học bằng tiếng anh chiếm khoảng 90-95% của toàn thế giới. (Nguồn1, nguồn2)

Vì sao là cấu trúc xml:

xml là định dạng dữ liệu thực thi - AI-executable format của các mô hình LLMs (AI). Chúng sẽ sử dụng luôn các biến được gắn thẻ như để giữ dữ liệu thực tế cho mỗi bước.

Sóng thần

Cho đến hiện tại, AI đang phát triển như một cơn sóng thần trong lĩnh vực công nghệ & đầu tư. Sóng thần thì dù không hoàn hảo cũng đủ để phá hủy rất nhiều thứ; chúng có sức mạnh không thể cưỡng lại.

Sức mạnh

Cơn sóng mới này không chỉ liên quan đến việc lập trình. Nó đang thay đổi toàn bộ vòng đời phát triển của mọi sản phẩm - từ những ý tưởng ban đầu về yêu cầu, thiết kế, kiến trúc đến những hình ảnh và dòng nội dung quảng bá đến tay khách hàng.

AI có thể giúp chuyển đổi những yêu cầu kinh doanh mơ hồ thành những kịch bản triển khai rõ ràng; tối ưu theo các yêu cầu nghiêm ngặt cần chuyên môn sâu như tài chính, lập trình, hay chỉ dẫn mọi người từng bước để thực hiện những mẫu thiết kế phức tạp.

Khi viết code, mình thấy AI ra nội dung nhanh hơn gấp nhiều lần mình gõ blog. Và khi tra soát số liệu excel, AI có thể gợi ý mình những vấn đề tinh vi mà bất kỳ ai cũng có thể bỏ sót dù có đọc đi đọc lại cả ngày.

Kinh nghiệm

Mình từng nghĩ rằng: mình có kỹ năng với nhiều năm kinh nghiệm sẽ tương đối an toàn. Đúng là đỡ lo hơn sinh viên mới ra trường một chút, do AI mới phát triển ở đợt sóng đầu tiên. Nhưng với những đợt sóng sau đó thì sao? AI hoàn thiện hơn, tư duy logic tốt hơn, đánh giá vấn đề toàn diện hơn, đưa ra giải pháp hợp lý hơn… mình sẽ thế nào?

Dưới góc nhìn của mình ở vị trí quản lý một bộ phận, việc áp dụng AI giúp tối ưu về năng suất bộ phận, cải thiện năng lực cạnh tranh so với đối thủ. Tại sao phải từ chối giải pháp chất lượng ổn định trong khi chúng nhanh hơn và rẻ hơn hàng chục lần mà không phải đối phó với nhân sự “chảnh chọe”?

Việc mọi người có thích công cụ mới này hay không không quan trọng - lịch sử không quan tâm. Cách làm cũ không ngăn được sự chuyển đổi sang thứ ưu việt hơn.

Thích nghi và tồn tại

Sóng thần, nếu không ngăn được thì có lẽ nên thích nghi và tồn tại…

Hiện tại, dù AI cũng còn nhiều vấn đề (ảo giác, bản quyền, văn hoá, tôn giáo, chính trị.v.v.) nhưng, chỉ cần có thời gian, chúng sẽ hoàn thiện.

AI có thể xem như một công cụ ưu việt, nó không chỉ là một trào lưu thoáng qua nữa. Mọi người nhận ra sự chưa hoàn hảo của chúng nhưng cũng không thể phủ nhận được những giá trị mà chúng mang lại.

Nhưng, công cụ càng mạnh mẽ, sự cám dỗ và lệ thuộc càng lớn. Nhờ AI mà giờ nhiều người cái gì cũng làm ra được nhưng lại không tự làm được cái gì. Sự phát triển của công nghệ có lẽ cũng có thể đẩy lùi sự phát triển tố chất và năng lực bản thân của con người.

hmm…
Nghiên cứu thường có bản quyền, nếu muốn xem/sử dụng thì phải mua, mình dẫn link để bạn có nguồn kiểm chứng:
  1. Hyland, K. (2016). “Academic publishing and the myth of linguistic disadvantage.Journal of Second Language Writing ↩︎

  2. Ammon, U. (2012). “Linguistic inequality in scientific communication.Journal of English as a Lingua Franca ↩︎